Laatste weken Muona

Laatste weken in Muona

Deze week stonden Jorie en ik weer op de kinderafdeling. Het is een erg leuke afdeling. De kinderen die er langer liggen zijn altijd heel blij om je te zien. De kinderen die er maar een paar dagen zijn of maar een dag vinden het soms nog een beetje eng. Op een van de avonden deze week verveelde we ons behoorlijk. Dus we gingen even een rondje wandelen. Ook gingen we even langs het ziekenhuis, even kletsen met de mensen die de nachtdienst hebben. Je hebt hier alleen dag en nacht diensten. De dagdiensten zijn van half acht tot vier, als je een uur pauze neemt. En van half acht tot vijf als je twee uur pauze neemt. De nachtdiensten zijn van vijf tot half acht de volgende dag. Dus een dienst van veertien en een half uur! Vaak is er gelukkig wel tijd om na de laatste medicijn ronde even te slapen. Maar toen we bij de maternity ward waren was er net besloten om een keizersnee te doen bij een patient. Dus we besloten om even mee te gaan de operatiekamer op. Er waren alleen geen broeken en shirtjes meer, alleen jurken. Dat was wel grappig om zulke lange jurk aan te hebben. Heel ouderwets net als vroeger haha. Roos en ik liepen mee met het babytje. Het was allemaal goed gegaan. Samen hebben we het babytje schoongemaakt en een klipje op de navelstreng gezet. Het babytje woog bijna drie kilo, dus dat was ook goed.


De vrijdag vertrokken we naar Blantyre, in de pick up van rafael. We zaten achterin en kwamen als stofpoppetjes aan in Blantyre. Waar Roos haar ouders ook waren. We ontmoeten ze in de shoprite. Het was leuk om ze te zien. We waren van plan om met het donatiegeld inkopen te doen voor het ziekenhuis. We kwamen in een grote winkel genaamd Game. Het is net zoiets als een mediamarkt. We hadden afgesproken hier voor een grote koelkast te kijken, omdat de koelkast in de apotheek kapot was waar ze medicijnen voor alle afdelingen in bewaren. Dit had dus een erg hoge prioriteit. Ook wilden we graag een dvd speler voor de kinderafdeling kopen, omdat de kinderen de hele dag niets te doen hebben. Ook strijkijzers om de linnen mee te strijken hadden we op ons lijstje staan. Die drie dingen hadden we gevonden, we waren ook nog op zoek naar gordijnen om op de kraamafdeling te hangen omdat er vrijwel geen privacy is. Maar die hadden we helaas niet meer gevonden. De volgende dag vertrokken we erg vroeg naar Lilongwe. Roos ging met haar ouders richting Lake Malawi en wij naar Lilongwe. In de axa bus die dan om zeven uur vertrekt en twaalf uur in Lilongwe aankomt. We hadden gebeld naar de Korea Garden lodge waar we eerder zijn geweest toen we op safari gingen. Maar het was niet goed doorgekomen dat we met vijf waren. Dus hadden ze geen kamers. Wij vertrokken verder naar een lodge die we zagen vanuit de taxi. Genaamd Mufatse lodge. Daar was nog genoeg plek en we hadden een slaapplek voor de nacht. Waar we waren was het heel rustig, er was een Nederlander en drie Chinezen die in de Lodge verbleven. Omdat het zo rustig was moesten we zeggen wat we s'avonds en s' ochtends wilden eten en drinken en gingen ze dat bij de markt halen. We konden dus in Blantyre en Lilongwe niet pinnen. De volgende dag gelukkig wel.
We gingen samen met de Nederlander die ook in de lodge verbleef Lilongwe in. En we konden weer pinnen!!! Nu kunnen we weer geld uitgeven, haha. We liepen over de markten, overal waar je kijkt staan mensen hun kleren te verkopen, schoenen, stekkers, wat je maar kan bedenken. Het is heel leuk om over die marktjes te lopen, ze roepen met megafonen om wat ze verkopen en voor hoeveel. We zijn s' avonds in een best wel chique restaurant uit eten gegaan en hebben cocktails gedronken. Dat was weer eens wat anders dan de biertjes in muona.

De volgende dag vertrokken we s' middags weer terug naar Blantyre met de axa bus. S' avonds kwamen we aan in doogles lodge, waar Roos en haar ouders al waren. We waren doodop van de reis naar Blantyre en zijn snel gaan slapen nadat we wat gegeten hadden. De volgende dag kwam Patrick, iemand die vaak heen en weer gaat met de pick up ons weer ophalen om terug naar Muona te gaan. Terug naar huis, zeiden we allemaal. Dinsdagmiddag kwamen we aan. Roos ouders gingen mee en kwamen in het huisje naast dat van ons. Jorie en ik stonden nog drie dagen op de delivery. De volgende dag gingen we smiddags de spullen aan het ziekenhuis geven. Dat was erg leuk om dat samen met William en Sheila te doen. Ze waren erg dankbaar. Ik vond het wel vreemd, want in het ziekenhuis in Nederland is er geen tekort aan koelkasten voor de medicijnen of een tekort aan dingen om te doen op de kinderafdeling. Ik vond het fijn om ze die spullen te geven, vooral het personeel van de kinderafdeling was er heel erg blij mee. Ze zeiden dat ze zo met de nachtdienst ook films konden kijken, haha. Sinds het die middag allemaal goed aangesloten was heb ik de televisie ook geen moment meer uit zien staan. Roos moeder had savonds avondeten voor ons gemaakt, een soort hutspot van groenten met gekookte aardappelen, heerlijk. Zo hadden we er weer een ideetje bij. De volgende dag zouden ze weer vertrekken en we hebben afscheid van ze genomen. Zo hadden we weer wat Nederlanders gezien in onze weken in Muona. Donderdag zijn Jorie en ik op Outreach gegaan om babytjes te vaccineren. Het is nog steeds zielig maar het is voor het goede doel. De vaccins kan een hoop ziektes voorkomen.
Die vrijdag was het weer tijd voor een feestje. We hadden er een gewoonte van gemaakt om elke vrijdag een feest te geven voor onze vrienden van het ziekenhuis. Maxwell, de anesthesist van het ziekenhuis hielp ons weer met de voorbereidingen. Het was weer heel gezellig. Malawianen dansen heel snel op feestjes. Waardoor wij eigenlijk automatisch meedoen. Ik vind het leuk want ik kan totaal niet dansen. Maar na een paar drankjes denk ik van wel. Het was plotseling half vijf en we besloten maar te stoppen en te gaan slapen. Opnieuw een geweldige vrijdagavond gehad. De rest van het weekend hebben we aan de opdrachten die we van school meekregen.

We begonnen aan onze keuze weken, dat betekend dat we zelf mochten kiezen op welke afdeling we mochten staan. Nienke, Roos en ik begonnen deze week op de kinderafdeling. We mochten veel met de medicijnen doen en het was behoorlijk druk. Er was een kindje dat dringend zuurstof nodig had. Maar de ouders hier zijn bang dat dat slecht is voor het kind en ze daardoor overlijden. Uiteindelijk toen het kindje echt veel moeite kreeg met ademen gaven de ouders toestemming om zuurstof aan te sluiten. Dat is gebeurd en een aantal uur later kwam er wit slijm uit de neus en mond van het kindje. De ouders hadden haar proberen eten te geven. Dat was niet goed gevallen en er was gezegd dat dat niet mocht. Helaas is het kindje toen overleden. Vaak mag je niet reanimeren van de ouders omdat ze erg gelovig zijn. Als god wil dat het kind overlijdt mag er niets meer aan gedaan worden. Het was heftig om te zien. De volgende dag was ik bezig om een medicijn klaar te maken voor een jongetje van twee jaar. We waren in de Treatment room van de childrens ward. Daar lagen twee patiëntjes voor opname. Er lag ook een ander kindje achter me, een jongetje van anderhalf. Beide kinderen hadden malaria. Ik stond met mijn rug naar het jongste kindje toe en was met het medicijn van het oudste kindje bezig toen ik plotseling Andrew, het hoofd van de kinderafdeling en verpleegkundige, ' Pepani' hoorde zeggen. Pepani betekent sorry in Chichewa. Ik wist gelijk al wat er was gebeurd doordat hij het op een droevige toon zei. Het kindje was overleden. Aan malaria. De moeder huilde en schreeuwde. Dan sta je wel even te kijken met heel veel pijn in je hart. De vader kwam ook binnen op het geluid af. Ook de rest van de familie kwam binnen. Ze uiten hier hun verdriet anders dan in Nederland. In Nederland rouwen ze anders. De moeder bleef schreeuwen en lag op de grond te huilen. Het is hartverscheurend om te zien. Maar ik moest wel dat anti malaria medicijn aan dat andere kindje geven. Ik verliet de treatment room met het patientje en de ouders naar een bedje. Daar gaf ik het medicijn en deed voor de zekerheid opnieuw de vitale functies bij dat kindje. Gewoon even voor mezelf zodat ik nog wist dat alles nog goed ging met dat kind. S'middags gebeurde het opnieuw. Een kindje waar ik s'ochtends de vitale functies had gemeten en de piepende ademhaling had aangegeven bij de artsen, waarnaar ze ook aan de zuurstof werd gelegd, overleed. Opnieuw zag ik het overweldigende verdriet van de ouders en familie. De vader nam het kindje mee op de rug, met een doek en zorgvuldig overheen gelegd, mee naar huis. Het was een heftig dagje geweest en gelukkig hebben Roos, Nienke en ik er goed over kunnen praten. Het is weer heel confronterend om te weten dat het in Nederland weer anders was gelopen.

Laatste week

Deze week stonden Nienke, Roos en ik op Theatre. We hebben deze week veel gezien, zoals een baarmoeder die eruit moest worden gehaald. Het meisje waarbij dat gebeurde was pas veertien jaar. Dus het zou kunnen gebeuren dat ze nooit meer kinderen zou kunnen krijgen. Dat is een behoorlijke ingreep ook op die leeftijd. Toen de buik werd opengemaakt zag de baarmoeder en heel groot, rond en hard uit. Er waren allemaal bruine floddertjes rondom de baarmoeder. Eerst keek de arts nog even of het niet aan een van de andere organen lag. Toen werd er een andere arts bijgehaald. Samen keken ze of er iets was via de vagina. En na wat porren kwam er plotseling golven bloed uit. Het spoot er echt uit. We moesten wegspringen om niet helemaal onder te zitten. Het bleek dus dat het bloed er al jaren inzat. Het komt niet vaak voor. Ons werd verteld dat het erg zeldzaam was. Dit was de tweede keer dat ze het gezien hadden. De eerste keer was in 1990. Het komt voor op 1 op de 75000 vrouwen, dat het maagdenvlies zo volledig is afgesloten. Nu is de baarmoeder alleen leeggelopen en hoefde die niet verwijderd te worden.

Verder hebben we nog wat botbreuken gezien, een hernia en er kwam een kindje binnen die heel lang in tractie had gelegen. Zijn linkerbovenbeen was gebroken en hij lag weken met zijn beide beentjes in de lucht. Daardoor zijn er wondjes op de enkel en hiel gekomen. Door de druk. Nadat het kindje in narcose was gebracht begonnen ze met het losmaken en verwijderen van de stukjes weefsel die dood waren. Al het necrotische weefsel werd verwijderd en het is opnieuw schoongemaakt en verbonden. Zodat het nu ook goed heelt. Verder hebben we deze week nog een evacuation gezien. In Nederland heet dit een curretage. Dan verwijderen ze de resten van de placenta. Dit vind ik nooit leuk om te zien. Want je weet dat er een miskraam vaak van te voren voorafgegaan is en de vrouwen hebben heel veel pijn. Vaak zingen ze daarna een soort afscheidsliedje. Wat nog treuriger klinkt.

We hadden allemaal boekjes waar de mensen van het ziekenhuis waar we het meest contact mee hadden in lieten schrijven. Iedereen schreef iets heel leuks en persoonlijks. Donderdag was het toch onze laatste stagedag. Ik wilde wel graag nog wat weken blijven! Heel graag. Helaas komt aan alles een eind. Met een heel dubbel gevoel liep ik naar de tea room voor een laatste morning report. Wanneer we aan het eind van de morning report kwamen was het mijn beurt om een keer iets te zeggen in de rapportages. Ik bedankte iedereen namens ons zessen voor de geweldige tijd en alles wat we gezien en geleerd hadden. Ik vroeg ook om een foto met iedereen die aanwezig was bij de morning report. Het was heel chaotisch met de foto maken. Er waren behoorlijk wat mensen. We hebben daarna de laatste spullen uitgedeeld. Zoals het geld voor drie leraren op te leiden voor de kindergarden. Gordijnen voor de maternity voor de privacy en spatbrillen en lange handschoenen voor de schoonmakers. Opnieuw waren ze heel erg dankbaar. Het donatiegeld heeft het Trinity hospitaal heel erg goed geholpen! Bedankt allemaal! Het was een erg leuke laatste stagedag! We hebben van iedereen afscheid genomen en met een dubbel gevoel gingen we om vier uur weer naar huis. Het was nu echt zover. Onze stage in het Trinity hospital Muona in Malawi zat erop! Het voelde vreemd om daarna thuis te komen en te weten dat we niet meer terug naar het ziekenhuis zouden gaan om te werken. De volgende dag, vrijdag 3 Juli gingen we de kinderen kleren geven die Roos ouders hadden meegegeven.steeds namen we er twee mee naar binnen. Keken welke kleren pasten, soms ook schoenen of speeltjes, en stuurden ze via de achterdeur weer naar buiten. Het verliep heel goed in het begin en het was fantastisch om die kinderen weer in nieuwe kleren te zien! Later kwamen er ook moeders met hun kinderen binnen. Het was een grote gratis winkel bij ons in de woonkamer. Toen begonnen de voorbereidingen voor ons afscheidsfeest. We hadden besloten om die gewoon thuis te vieren. Zoals we al elke vrijdag onderhand hadden gedaan. We hadden de mensen uitgenodigd en zes kippen gekocht. Ook honderd bier, chips, nootjes, wijn, rum en Smirnoff. We mochten Maxwells enorme geluidsinstallatie weer lenen zoals we bij elk feestje hadden gedaan en de ruimte in de kamer vrijgemaakt. Het was weer een geweldig feestje. Iedereen danste en het was heel erg gezellig. Ik ga die feestjes nog missen!

De volgende dag hadden we Sheila, mister Kadethe, William en Dominica uitgenodigd om te komen eten. Een soort afscheidsfeestje. Raphael en Adina konden niet komen omdat Adina's moeder een beroerte had gehad en in Blantyre in het ziekenhuis lag. Het gaat beter met haar. Alleen Adina moest daar wel vaak heen voor haar moeder. Helaas konden we hun niet uitnodigen. We hadden een soort hutspot gemaakt van allerlei groentes, rijst, kip en gekookte aardappelen. Ik ging koken en we zijn er wel twee uur mee bezig geweest. Gelukkig vonden onze gasten het heel erg lekker! En hebben we veel gepraat en gelachen. Dominica had nog een cadeautje voor ons. Prachtige doeken! Ik heb een groenachtige gekregen met zebra's. Het is erg mooi en we zijn er heel erg blij mee! Heel erg lief dat we nog een cadeautje kregen. Het werd later en William wilde na zijn derde biertje nog niet weg. Tenslotte hebben we afscheid genomen en zijn ze allemaal naar huis gegaan.

De zondagochtend stonden Nienke en ik vroeg op om naar de kerk te gaan. Dat wilde we alle twee toch nog graag meemaken. We deden onze nieuwe doeken om. Omdat vrouwen hier altijd een rok moeten dragen in de kerk. Tenslotte hadden we onze rokken goed vast ( dachten we) met veiligheidsspelden. Dat was weer even een gedoe. Uiteindelijk gingen we op weg naar de kerk. De ochtenddienst begint om half acht. We kwamen de kerk binnen en zochten een plaatsje links achterin. De kerkmis begon en iedereen ging knielen. Natuurlijk deden wij gewoon enthousiast mee. Toen beseften we dat er alleen maar mannen links zaten . Alle vrouwen zaten rechts. Dat werd duidelijker toen William en Dominica binnenkwamen en William achter ons ging zitten en Dominica rechts een plaatsje zocht. Wisten wij veel, in Nederland zijn er niet zulke regels. Fluisterend vroegen we of we naar rechts moesten verhuizen. Maar William zei dat we rustig konden blijven zitten. Even later vroeg William of we geld meehadden.. Shit, er gaat nog iets mis. Gelukkig gaf William ons snel wat geld. Toen moesten we rij voor rij opstaan om het geld aan de kerk te geven. Daar gingen we, helemaal naar voor. Schuifelend en stevig onze doeken vasthouden zodat we niet plotseling in onze onderbroek in de kerk kwamen te staan gingen we naar voren, tussen de mannen... Even later moest weer iedereen naar voren om een hostie te halen. Dat ging iets anders dan ik gewend ben. We moesten weer knielen,( MET onze rokken vooraan in de kerk, Ogod) en we kregen de hostie in onze mond. Snel stond ik weer heel charmant ( haha) op en liepen Nienke en ik weer terug naar onze veilige plaatsen. Steeds moesten we weer staan, knielen zitten, staan, knielen, zitten. We deden nog een volledige workout in de kerk s' ochtends. De rest van de dag hebben we nog veel ingepakt en zijn voor de laatste keer met zn zessen naar de markt geweest. We hadden geloof ik allemaal een dubbel gevoel. We kwamen Theresa op de markt tegen, een verstandelijk gehandicapt meisje die we vaker tegenkomen en vaak mee praten. We namen haar mee naar ons huis om frietjes te eten die we op de markt hadden gekocht. We hebben wentelteefjes gemaakt voor de kinderen en een dansfeestje gebouwd met de kinderen. Dat was zo ontzettend leuk. Toen kwam de vrouw van Crae en haar zus langs. Een paar dagen terug kwamen ze langs om onze maten op te meten zodat ze ons typische Malawiaanse kleding konden opsturen. Maar daar stonden ze dan. Met allemaal pakketjes in hun handen. Enthousiast kleden we ons om en ze hadden prachtige Malawiaanse jurken voor ons laten maken. Ze waren echt heel erg mooi en het was heel erg lief dat ze dat toch nog in een paar dagen voor elkaar hebben gekregen. Ik was er zo blij mee. Het is zo mooi! Helemaal op maat gemaakt. Dus ik mag niet meer afvallen of aankomen anders past het dadelijk niet meer. We hebben hun heel hartelijk bedankt. Ze vonden het ook heel leuk om ons erin te zien. S' avonds werden we door Maxwell uitgenodigd om te eten. Daar waren we verrast door en heel blij mee. We kregen kip, rijst en frietjes en het was heel erg lekker. We hebben nog gezellig gepraat met Maxwell, zijn vrouw en familie. Later gingen we nog de laatste dingen pakken en opruimen en nog even naar de Cuppenhall. Daar was het gelukkig niet zo druk. Dus we hebben nog even wat laatste drankjes gedaan en om half twaalf weer terug naar huis. We moesten de volgende dag al om kwart voor zes op omdat de bus tussen half zeven en zeven uur zou vertrekken. We gingen weer met het grote busje waar we ook hierheen waren gekomen. Maxwell en zijn vrouw waren al vroeg hier. Crae, zijn verloofde en haar zus verschenen ook al snel. En de kinderen wisten dat we gingen. Ik zal het nooit meer vergeten. Ik moest een beetje huilen omdat we hier een prachtige onvergetelijke tijd hebben gehad. Een paar kinderen moesten ook huilen en wilden me niet loslaten. Dat was erg verdrietig. We hebben van Maxwell en Crae afscheid genomen. Van Raphael en William. Bij het ziekenhuis nog van Juel en meneer Kadethe. Het was een moeilijk en heftig afscheid. We hebben met zn zessen afgesproken dat we binnen een paar jaar echt nog een keer terug willen! Dat gaat ook echt gebeuren. Ik voelde me echt kut wanneer we uiteindelijk wegreden. We hebben hier een geweldige tijd gehad en veel vrienden gemaakt. Aan alle leuke dingen komt een eind. Ook aan deze. Ik ben echt van Muona gaan houden en zie het als mijn tweede huis. Met de andere meiden heb ik hier echt als een familie geleefd. Ik kom in Muona nog een keer terug en dan hoop ik al onze vrienden weer te zien! Bedankt iedereen in Muona! Zikomo kwambiri! Nu op naar het volgende avontuur.